نکات و راهنمای خرید و نحوه انتخاب کابل افشان باکیفیت
کابلها تقریباً همه جا پیدا میشوند؛ خواه در چراغ برق باشد، خواه در تلویزیون. برای استفاده از تمام دستگاهها و همچنین برای اتصال بردها باید از کابل استفاده کرد. اما آیا میدانید هر کدام از انواع کابلها کاربرد خاص خودشان را دارند؟ آیا از تفاوت بین کابلهای تک رشته و افشان آگاه هستید؟ در ادامۀ این راهنمای جامع، انواع آموزشها ارائه میشوند تا سریعاً تبدیل به یک متخصص در این زمینه شوید و با شناخت کامل برای خرید کابل افشان اقدام کنید.
کابل افشان چیست؟
معنی سیم افشان
کابل افشان از تعدادی سیم نازک تشکیل شده است که در هم تنیده شدهاند و یک هادی ضخیم را تشکیل میدهند. سیمهای افشان نسبت به سیمهای تک رشته با سطح مقطع مشابه، قابلیت خم شدن بیشتری دارند (نرمتر هستند). این نوع کابل زمانی کاربردی است که مقاومت بالاتری در برابر خستگی فلز (شکستگی ناشی از ارتعاش) نیاز باشد.
از سیمهای افشان زمانی استفاده میشود که ماهیت خشک و غیر قابل انعطاف سیمهای تک رشته مناسب نباشد، مانند استفاده در بردهای مدار. سیمهای تک رشته به دلیل پدیدۀ «اثر پوستی» مستعد افت جریان هستند. در اثر پوستی، جریان الکتریسیته تمایل دارد از سطح بیرونی سیم عبور کند. سیمهای افشان به دلیل داشتن سطح کل بیشتر نسبت به سیم تک رشته، میتوانند اثر پوستی را کاهش دهند.
البته این موضوع درمورد سیمهای معمولی افشانی که به شکل معمولی در هم تابیده شدهاند، صدق نمیکند.
اندازه کابل افشان
کابلهای افشان همچنین دارای مقاومت بالاتری هستند، زیرا سطح مقطع آنها به طور کامل از مس ساخته نشده است. فضاهای خالی بین رشتهها نیز به مقاومت بالاتر منجر میشود.
سیمهای افشان می توانند با سایزهای مختلف برای کاربردهای گوناگون عرضه شوند. استاندارد اندازۀ سیم، بر اساس مقیاس بینالمللی «سنجه سیم آمریکایی» یا همان AWG تعیین میشود که قطر سیم را نشان میدهد. قطر با اندازهگیری هستۀ رسانا (فلزی که جریان را هدایت میکند) و بدون احتساب عایق محاسبه میشود.
به دلیل وجود فضاهای خالی بین رشتههای سیمهای افشان، قطر کلی آنها نسبت به سیم تک رشتهای با ظرفیت جریان و مقاومت الکتریکی مشابه، بیشتر است. هرچه عدد AWG پایینتر باشد، قطر سیم بیشتر است و با افزایش عدد AWG، قطر سیم کاهش مییابد. برای مثال، از سیم AWG 12 یا 14 برای سیمکشی معمولی ساختمان و از AWG 22، 24 یا 26 برای سیم کشی تلفن استفاده میشود.
بیشتر بخوانید: نحوه انتخاب کابل آلومینیومی مناسب، چه مواردی را باید در نظر بگیریم؟
ویژگیهای کابل افشان
مشخصات سیمهای افشان مشابه سیمهای استاندارد است. این سیمها دارای چندین رشتۀ نازک هستند که با هم به صورت یک هستۀ واحد در میآیند.
جنس رشتهها معمولاً از مس یا آلومینیوم است. روی این رشته ها عایقی بیرونی از جنس پلاستیک، لاستیک یا مواد دیگر مانند PVC قرار میگیرد. گاهی اوقات، برای هر رشته به صورت جداگانه نیز عایق در نظر گرفته میشود که این کار باعث کاهش اثر مجاورتی میشود.
ظرفیت جریان کابل افشان
ظرفیت جریان یک سیم نشان دهندۀ میزان آمپراژی است که هادی (هسته) می تواند قبل از ذوب شدن خود یا عایق آن، تحمل کند. گرمای تولید شده توسط جریان الکتریکی در هادی، میزان برقی را که سیم میتواند تحمل کند، تعیین میکند.
ظرفیت جریان سیم به چند عامل بستگی دارد، از جمله:
- سایز هادی (قطر)
- دمای محیط
- نوع عایق هادی
- تعداد رشتههای سیم
پیش از خرید سیم افشان، باید توجه داشته باشید که شرایط نصب کابل افشان بر ظرفیت جریان آن تأثیر میگذارد. به عنوان مثال، یک کابل افشان 6 AWG با 7 تا 24 رشته، ظرفیت جریانی برابر با 38 آمپر خواهد داشت. یک سیم چند رشته 10 AWG با 25 تا 42 رشته، ظرفیت جریانی برابر با 18 آمپر دارد. ظرفیت جریان سیم چند رشته 24 AWG با 7 تا 24 رشته نیز 1.4 آمپر خواهد بود.
از هر دو نوع کابل تک رشته و افشان، هم برای مصارف تجاری و هم برای مصارف مسکونی استفاده میشود. در قسمت بعدی به تفاوتهای این دو نوع کابل پرداخته میشود.
تفاوت کابل افشان و کابل تک رشتهای
هنگام انتخاب سیمها برای مصارف مختلف باید به چند نکته مهم توجه کرد. میزان جریان (آمپراژ) و کاربرد موردنظر، ضخامت (گيج) صحیح سیم مورد نیاز شما را تعیین میکند. همچنین، نوع فلزی که در سیم استفاده میشود، مهم است و باید در نظر گرفته شود.
علاوه بر انتخاب بین سیم مسی یا آلومینیومی، شما همچنین باید بین سیم تک رشته و سیم افشان یکی را انتخاب کنید. از هر دو نوع سیم میتوان برای مصارف مسکونی و تجاری استفاده کرد، اما هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. برای اینکه انتخاب درستی داشته باشید، بهتر است با تفاوتهای آنها آشنا شوید. ابتدا به سیم تک رشتهای اشاره میشود، چون پیشتر درمورد سیمهای افشان صحبت شد.
بیشتر بخوانید: 7 تفاوت کابل شیلد دار و بدون شیلد
تعریف کابل تک رشتهای
این دسته از کابلها از یک تکه سیم فلزی تشکیل شدهاند. سیم تک رشتهای بسیار محکم است و معمولاً در شرایطی مورد استفاده قرار میگیرد که دوام سیم یکی از معیارهای اصلی است. سیم تک رشته دارای یک هادی (رسانا) واحد بوده و برای استفاده در فضای باز و کاربردهای سخت مناسب است.
از سیم تک رشته به طور معمول برای نصب دوربینهای مدار بسته یا چراغهای فضای باز استفاده میشود، جایی که سیم در معرض شرایط جوی مختلف و عناصر خورنده قرار دارد.
در ادامۀ این مطلب، به بررسی تفاوت بین این دو نوع سیم پرداخته میشود.
تفاوت بین کابل تک رشتهای و کابل افشان
تفاوتهای زیادی بین این دو نوع سیم وجود دارد:
انعطاف پذیری: سیم تک رشتهای سفت و سخت است و برای کاربردهایی استفاده میشود که در آنها کمترین حرکت صورت میگیرد.
از طرف دیگر، سیم افشان از تعدادی رشته سیم تشکیل شده که داخل یک عایق لاستیکی یا پلاستیکی قرار گرفتهاند. به همین دلیل، سیمهای افشان برای کاربردهای پیچیده مانند بردهای مدار و وسایل الکترونیکی مناسب هستند. این سیمها انعطاف پذیرتر بوده و در برابر پیچ خوردگی و خم شدن که هنگام اتصال سیمها انجام میشود، مقاومت بیشتری دارند.
استحکام و دوام: سیم تک رشتهای چند مزیت دارد: بادوام، ارزان و ساده است. این سیم تنها از یک هسته تشکیل شده و ساخت آن بسیار آسان است. این دسته از سیمها همچنین در برابر آسیب مقاوم بوده و میتوانند سالهای زیادی دوام بیاورد.
کاربرد: کابلهای افشان در شرایطی که حرکتهای زیادی نیاز است، بسیار به کار میآیند. به عنوان مثال، شرایطی که حرکت زیادی را میطلبند، در حوزۀ حمل و نقل و رباتیک هستند. همچنین، وقتی که باید سیمها را به شکل پیچیدهای طراحی کرد، میتوان از سیمهای افشان بهره گرفت. به عنوان مثال، بردهای مدار و وسایل برقی معمولاً نیازمند ساختارهای پیچیده هستند. سیم تک رشتهای برای چنین کاربردهایی مناسب نیست، زیرا قابلیت انعطاف و استحکام لازم برای تحمل حرکت و تغییر شکل را ندارد.
به طور کلی، انتخاب بین سیم تک رشتهای و افشان به عوامل مختلفی از جمله میزان انعطاف پذیری مورد نیاز، دوام، کاربرد و هزینه بستگی دارد.
سیمهای افشان برای محیطهایی که نیاز به تغییر شکل و انعطاف دارند، عالی هستند.
با این وجود، سیمهای افشان مستعد تداخل الکترونیکی هستند، چون حفرههای هوای بین رشتهها به خاطر میدان مغناطیسی که روی سطح سیم عمل میکند، اثر پوستی را افزایش میدهند. سیمهای افشان سطح مقطع بزرگتری دارند و در نتیجه هر سیگنال یا جریانی که از آنها عبور میکنند، مقاومت کمتری را به ثبت میرسانند.
اتصالات تک رشتهای را راحتتر میتوان لحیمکاری کرد، چون به صورت تک هستهای کنترل میشوند. لحیمکاری روی سیمهای افشان دشوارتر است، چون چندین رشته درگیر هستند که باید در جای خود محکم شوند.
سیمهای تک رشتهای طی فرآیندی ساده و مقرون به صرفه ساخته میشوند. هر چند، برای ساخت کابلهای افشان باید فرآیندهای تابیدن و اکستروژن را طی کرد که فرآیندهایی هزینهبر هستند.
اگر سیمها را بر اساس هزینه انتخاب میکنید، باید فاکتور دوام بلندمدت را نیز در نظر بگیرید. سیم تک رشتهای برای سالهای زیادی عمر میکند، اما در صورت قرار گرفتن در معرض حرکت یا خم شدن به دلیل خستگی فلز ممکن است ترک بخورد یا پاره شود. در چنین حالتی، سیمهای افشان مناسبتر هستند، زیرا میتوانند بدون خطر خستگی فلز کار کنند.
همانطور که قبلاً در مورد تفاوت بین سیمهای تک رشتهای و افشان صحبت شد، اکنون نحوۀ لحیم کاری صحیح سیمهای افشان مورد بررسی قرار میگیرد.
راه صحیح لحیم کردن کابل افشان
سیمهای افشان انعطاف پذیر هستند و از چندین رشته سیم تشکیل شدهاند. اگر از تکنیک مناسب استفاده نکنید، لحیم کردن صحیح آنها دشوار است. در ادامه، نحوه انجام لحیمکاری کابلهای افشان آموزش داده میشود.
وسایل مورد نیاز
شما فقط برای این فرآیند به یک آهن لحیم و مقداری سیم لحیم رزین دار نیاز دارید. برای راحتی در کار، میتوان یک اسفنج مرطوب و سیم لختکن هم تهیه کرد.
لحیم کردن کابل افشان
قصد بر این است که فرایند قلع اندود کردن را به شما آموزش دهیم تا بتوانید لحیم مذاب را روی رشتههای یک سیم افشان قرار دهید و به راحتی آن را به سیمهای دیگر یا ترمینالها لحیم کنید. قلع اندود کردن باعث میشود تا رشتهها در کنار هم قرار بگیرند تا بتوانید به طور موثر یک اتصال الکتریکی برقرار کنید.
به خاطر داشته باشید که از هیچ قلع واقعی در سیمها استفاده نمیشود. فقط از لحیمی استفاده خواهد شد که فضای خالی بین رشتهها را پر میکند تا یک هستۀ جامد تشکیل شود. شما به راحتی میتوانید آن را حرکت دهید یا خم کنید و به سایر ترمینالها متصل کنید. این فرآیند هرگونه خطر از دست رفتن اتصال را برطرف میکند و هیچ سیمی از انتهای پیچ ترمینال بیرون نمیزند.
فقط از لحیم هستۀ رزین استفاده میشود که همراه با فلاکس در هستۀ لحیم قرار دارد. بهتر است از هرگونه لحیم با پایۀ اسید که میتواند به سیم آسیب برساند، خودداری شود.
در ادامه، به فرآیند قلع اندود کردن اشاره میشود:
بیشتر بخوانید: 6 ویژگی سیم و کابل آلومینیومی
فرایند قلع اندود کردن کابل افشان
فرآیند قلع اندود کردن باید روی سیم بدون روکش انجام شود. با استفاده از سیم لخت کن، عایق سیم را به اندازه 3/4 اینچ تا 1 اینچ برش دهید. این طول سیم برای اتصال به پیچ یا ترمینال ایدهآل است.
هویه را به پریز برق وصل کنید و بگذارید گرم شود. نوک هویه باید از اکسیداسیونی که هنگام گرم شدن اتفاق میافتد، پاک باشد. کافی است نوک هویه را با یک اسفنج مرطوب پاک کنید تا تمیز شود.
در این مرحله، لحیم را به صورت یک خط صاف از قرقره باز کنید. میتوانید برای سهولت کار از نگهدارندههای مقاوم در برابر حرارت برای نگه داشتن لحیم استفاده کنید. نوک لحیم را برداشته و آن را روی نوک هویه قرار دهید. صبر کنید تا لحیم ذوب و سپس روی نوک هویه جمع شود. اکنون، نوک هویه را روی قسمت پایین سیم قرار دهید. دور انتهای سیم کار کنید و لحیم مذاب را به مرور نزدیکش کنید. این فرآیند را ادامه دهید تا زمانی که به یک پوشش یکنواخت از لحیم روی سیم برسید و تبدیل به یک هستۀ واحد شود.
بگذارید لحیم سفت شود و سیم را بررسی کنید. لحیم باید به صورت یک لایۀ نازک به دور سیم نزدیک شود. هیچ توده یا سطح ناهمواری نباید ایجاد شود، چون ممکن است میزان مقاومت الکتریکی افزایش یابد.
فرآیند قلع اندود کردن سیم افشان به پایان رسید. اکنون، به سراغ فرآیند واقعی لحیم کردن سیم به سطوح دیگر میرویم.
فرایند لحیم کاری کابل افشان
هویه را وصل کنید و منتظر بمانید تا به دمای مناسب برسد. اگر سیمها را قلع اندود نکردهاید، باید آنها را به صورت یک رشتۀ واحد بپیچید. همچنین، ممکن است برای دسترسی به رشتهها نیاز باشد اندکی از سیم را لخت کنید. اطمینان حاصل کنید که سطح سیم عاری از گرد و غبار یا سایر آلودگیها باشد. از سنباده یا چاقو برای تمیز کردن سطح سیم استفاده کنید.
قبل از شروع فرآیندهای مذکور میتوان فرآیند قلع اندود کردن را انجام داد. از همین روش برای قلع اندود کردن سیم دیگری که به کابل افشان لحیم میشود، استفاده کنید. لحیم باید سرد شود تا اطمینان حاصل کنید که سفت شده است.
حالا نوک هویه را روی لحیم قلع اندود شده سیم افشان قرار دهید. این کار لحیم را ذوب میکند؛ پس از آن، باید سیم دیگر را قرار دهید. یک لایۀ دیگر از لحیم روی سیمها بزنید تا به هم جوش بخورند.
بگذارید سطح سیمها خنک شود. پس از آن، لحیم سفت میشود و دو سیم را به هم وصل میکند. میتوانید سیم را کمی بکشید تا مطمئن شوید به خوبی جوش خورده است.
تمام شد! کار شما اکنون کامل شده است. اکنون، به چند نکتۀ مهم اشاره میشود.
جدول گیج کابل افشان
رتبه بندی گیج اندازۀ سیم و کابلهای افشان را نشان میدهد. در ادامه، جدولی از اندازههای استاندارد آمده است:
| گیج | اینچ | میلی متر |
| 1 | 0.2893 | 7.348 |
| 2 | 0.2576 | 6.544 |
| 3 | 0.2294 | 5.827 |
| 4 | 0.2043 | 5.189 |
| 5 | 0.1819 | 4.621 |
| 6 | 0.1620 | 4.115 |
| 7 | 0.1443 | 3.665 |
| 8 | 0.1285 | 3.264 |
| 9 | 0.1144 | 2.906 |
| 10 | 0.1019 | 2.588 |
| 11 | 0.09074 | 2.305 |
| 12 | 0.08081 | 2.053 |
| 13 | 0.07196 | 1.828 |
| 14 | 0.06408 | 1.628 |
| 15 | 0.05707 | 1.450 |
| 16 | 0.05082 | 1.291 |
| 17 | 0.04526 | 1.149 |
| 18 | 0.04030 | 1.024 |
| 19 | 0.03589 | 0.9116 |
| 20 | 0.03196 | 0.8118 |
| 21 | 0.02846 | 0.7229 |
| 22 | 0.02535 | 0.6438 |
| 23 | 0.02257 | 0.5733 |
| 24 | 0.02010 | 0.5106 |
| 25 | 0.01790 | 0.4547 |
| 26 | 0.01594 | 0.4049 |
آگاهی از اندازۀ سیمها موضوع حائز اهمیتی است که باید به آن توجه کرد.
کاربرد کابلهای افشان
از سیمهای افشان در مواقعی استفاده میشود که نیاز به خم شدن و حرکت دادن مکرر سیم باشد. سیمهای افشان در بردهای مدار دستگاههای الکترونیکی و برد مدار چاپی استفاده میشوند، چون در این دسته از بردها سیمها برای اتصال باید خم شوند. سیمهای افشان را همچنین میتوان در سیم برق وسایل مختلف، سیمهای رابط و سیم سازهای موسیقی یافت.
از سیمهای افشان همچنین در رایانهها و لوازم جانبی مانند ماوس و کیبورد استفاده میشود. ماشینآلات مختلف مانند تجهیزات معدن با قطعات متحرک نیازمند انعطاف بالا هستند؛ در این شرایط، بایستی از سیمهای افشان استفاده کرد. این شرایط دقیقاً برای وسایل نقلیه و محفظۀ موتور خودرو نیز صدق میکند.
نتیجهگیری
در شرایطی که میزان حرکت، خمشدگی یا پیچ خوردن در سطح بالایی قرار داشته باشد، گزینۀ ایدهآل سیمهای افشان است. سیمهای افشان را میتوان برای مصارف تجاری و مسکونی مورد استفاده قرار دارد. همچنین، در بخشی از مطلب به نحوۀ انجام لحیم و اتصالات الکتریکی سیمها اشاره شد.
مجموعه سیم و کابل پرتو الکتریک، نماینده رسمی شرکت پرتو الکتریک است. برای دریافت اطلاعات بیشتر، خرید کابل افشان یا دریافت قیمت کابل افشان میتوانید از طریق شماره تلفنهای درج شده در وبسایت، با ما تماس بگیرید یا به صورت حضوری به فروشگاه ما مراجعه کنید.
منبع: wiringo
بدون دیدگاه