کابل نسوز چیست؟ کابل مقاوم در برابر آتش یا Fire Resistance چه کابلی است؟
برای تامین برق اضطراری در مواقع بحرانی، کابل مقاوم در برابر آتش و حرارت (کابل نسوز یا کابل Fire Resistant) تولید شده است. مهمترین کاربرد کابل نسوز، زمانی است که آتش سوزی رخ میدهد. در هر مکانی که سیمکشیهای زیادی وجود دارد، خطر وقوع حادثۀ آتشسوزی بسیار زیاد است. نیروگاهها برای جلوگیری از قطعیهای برق عمده از کابل نسوز استفاده میکنند.
کابل مقاوم در برابر آتش و حرارت در صورت بروز آتشسوزی در ساختمان، امکان عملکرد سیستمهای اضطراری را فراهم کرده و ایمنی همۀ افراد را تضمین میکند. از کابلهای مقاوم در برابر آتش برای تامین برق سیستمهای اضطراری مانند سیستمهای اعلام حریق، سیستمهای روشنایی اضطراری، سیستمهای اطفاء حریق و سیستمهای هشدار صوتی استفاده میشود.
اکثر تولیدکنندگان، کابل مقاوم در برابر آتش و حرارت را با نوار میکا، عایق غیر قابل اشتعال که به دور سیمهای مسی پیچیده شده است، برای محافظت در برابر آتش تولید میکنند. به طور معمول، کابلهای معمولی، دودی از خود ساطع میکنند که به شدت در شرایط اضطراری اختلال ایجاد میکند. با این حال، با کابلهای مقاوم در برابر آتش، دیگر نگران این موضوع نیستید. کابل Fire Resistant بر خلاف کابل معمولی، بدون هالوژن است، یعنی دودی از خود ساطع نمیکند که در شرایط اضطراری باعث بروز مشکل شود.
کابلهای نسوز برای ارائۀ بهترین عملکرد ممکن، باید مطابق با الزامات استاندارد EN50200 کلاس PH60 باشند. شما میتوانید کابلهای نسوزی را پیدا کنید که مطابق با الزامات LPCB طبق BS5839-1، BASEC طبق BS7629 و BS6387 CNZ، BASEC و LPCB باشند.
کاربرد کابل نسوز چیست؟ از کابل مقاوم در برابر آتش و حرارت یا کابل Fire Resistant در چه مواردی استفاده میشود؟
عملکرد اصلی کابلهای نسوز، تامین برق در مواقع اضطراری مانند آتشسوزی است. یک کابل مقاوم در برابر آتش و حرارت، در صورت آتش سوزی به طور ناگهانی قطع نمیشود. در عوض، این کابلها همچنان برق را برای عبور از مدارها تامین میکنند.
این برق به سمت سیستمهای اضطراری مانند آسانسورها، پمپهای آتشنشانی، تجهیزات کنترل دود و سیستمهای اعلام حریق هدایت میشود. در اکثر پروتکلهای ایمنی باید مدارهای اضطراری در هنگام بروز شرایط اضطراری به مدت 2 ساعت در حالت عملیاتی باقی بمانند. کابلهای نسوز به دلایل زیر باید 2 ساعت کار کنند:
- به افراد این فرصت را میدهد که فرار کنند.
- به آتشنشانان کمک میکند که تجهیزاتشان را به داخل ببرند.
- کمک به برقراری ارتباط در شرایط اضطراری میکند.
یک کابل مقاوم در برابر آتش و حرارت باید زمان کافی برای انجام این رویهها را فراهم کند. اگر کابل مقاوم در برابر آتش شما نتواند این مدت زمان را تامین کند، باید گزینۀ بهتری از کابلها را در نظر بگیرید.
کابل نسوز یا Fire Resistant از چه اجزایی تشکیل شده است؟
کابلهای مقاوم در برابر آتش از شش جزء اصلی تشکیل شدهاند که عبارتند از:
- رسانا: در اکثر کابلهای مقاوم در برابر آتش، رسانا از مس خالص آنیل شده ساخته شده است که هدایت الکتریکی بالایی را فراهم میکند. این رسانا جزء اصلی تامین کنندۀ برق از کابلهای مقاوم در برابر حریق است. مس با نقطۀ ذوب 1083 درجۀ سانتیگراد، آن را به یک رسانای خوب برای کابل و مادهای مقاوم در برابر آتش تبدیل میکند.
- سد حرارتی: درست زیر رسانا، سد حرارتی قرار دارد. این سد به شکل حلقه است و تولیدکنندگان، این جزء استوانهای را دور رسانا قرار میدهند. سد حرارتی اولین خط دفاعی در کابلهای مقاوم در برابر حریق است و معمولاً از نوار تحمل کنندۀ دمای بالا ساخته میشود.
- عایق: عایق بعد از سد حرارتی، خط دفاعی بعدی است. عایق در کابلهای مقاوم در برابر حریق، از پلیاتیلن پیوند عرضی مقاوم در برابر آتش ساخته شدهاست. این ماده، کابلهای شما را بیشتر در برابر آتش محافظت میکند و باعث میشود برای مدت طولانی کار کنند.
- غلاف داخلی: جزء غلاف داخلی، برای کاهش انتشار دود در هنگام آتشسوزی اهمیت دارد. در کابل نسوز، غلاف داخلی از یک ترکیب بدون هالوژن و دود کم ساخته شدهاست تا انتشار گاز کمی داشته باشد یا اصلاً دودی ساطع نکند.
- زره: در یک کابل نسوز، جزء زره با فولاد گالوانیزه ساخته میشود.
- غلاف خارجی: مشابه غلاف داخلی، غلاف خارجی یک کابل نسوز نیز حاوی ترکیبی از هالوژن کم و دود کم است.
بیشتر بخوانید: انواع کابل برق، بر حسب رنگ، ولتاژ، عایق و کاربرد
طبقه بندی انواع کابل نسوز
اکثر کابلهای مقاوم در برابر شعله به دو دستۀ کلاس A و کلاس B تقسیم میشوند. در اینجا نگاهی دقیق به هر دوی این 2 دسته خواهیم داشت:
کابل نسوز نوع A
کابلهای نسوز نوع A، کابلهای نسوز با عملکرد بالا هستند که در شرایط فوقالعادۀ آتش سوزی به خوبی عمل میکنند. این کابلهای نسوز میتوانند در برابر دمای بین 950 تا 1000 درجۀ سانتیگراد مقاومت کنند.
کابلهای نسوز نوع A میتوانند تا 90 دقیقه در برابر تمام آسیبها و سوختگیها مقاومت کنند و هیچ خطر سوراخ شدن کابلی وجود ندارد. این مدت زمان به افراد زمان کافی برای انجام اقدامات اضطراری لازم را میدهد. به همین دلیل است که اگر میخواهید برق اضطراری خود را برای مدت طولانیتری حفظ کنید، باید از کابلهای نسوز نوع A استفاده کنید.
کابل نسوز کلاس B
کابلهای نسوز کلاس B عملکردی کمی پایینتر از کابلهای کلاس A دارند. با این حال، آنها حفاظت کافی را برای برق اضطراری شما فراهم میکنند تا سیستمهای اضطراری را در صورت آتشسوزی همچنان روشن نگه دارند.
کابلهای نسوز کلاس B برای مقاومت در برابر دمای بین 750 تا 800 درجۀ سانتیگراد تولید شدهاند. اگرچه این مقدار مقاومت در برابر دما، نسبت به کابلهای کلاس A، کمتر است، اما همچنان محافظت و زمان کافی را در شرایط اضطراری فراهم میکند.
دقیقا مانند کابلهای نسوز کلاس A، کابلهای نسوز کلاس B نیز تا 90 دقیقه از سوختن و آسیبدیدگی جلوگیری میکنند. با این حال، برخی از برقکاران مشکلاتی را در لایۀ نسوز این کابلها گزارش کردهاند. تولیدکنندگان این شکایات را شنیده و پیشرفتهای زیادی در بهبود اجزای کابل کلاس B داشتهاند.
بهترین مواد برای کابل نسوز کدامند؟
اگر به دنبال بهترین نوع مواد برای کابل نسوز هستید، باید کابلهای نسوز ساختهشده از عایق معدنی را خریداری کنید، زیرا این ماده عملکرد بسیار بهتری نسبت به کابلهای نسوز ساخته شده از هستۀ مسی، روکش مسی و عایق اکسید منیزیم دارد.
برای تهیۀ با دوامترین کابلهای نسوز، باید خرید کابلهای MI را در نظر بگیرید. MI مخفف کابلهای با عایق معدنی است و این ماده بهترین ویژگیهای مقاومت در برابر آتش را ارائه میدهد. کابلهای مقاوم در برابر حریق MI مقاومت در برابر آتش، با عملکرد بالایی دارند. کابلهای ساخته شده ار مواد معدنی در دمای بیش از 250 درجۀ سانتیگراد نیز به عملکرد معمول خود ادامه میدهند.
چه مشخصاتی را برای تهیه کابل نسوز یا کابل مقاوم در برابر آتش باید در نظر بگیرید؟
از آنجایی که کابلهای نسوز متنوعی در بازار هستند، دانستن اینکه کدام مشخصات برای مقاومت در برابر آتش مناسب هستند، دشوار است. در اینجا لیستی از مشخصات ضروری کابلهای نسوز برای کمک به شما در خرید آگاهانه آورده شده است. این مشخصات، ویژگی مقاومت در برابر دمای بلند مدت را ارزیابی میکنند، زیرا شما کابلهایی میخواهید که در شرایط دمای بالا عملکرد خوبی داشته باشند.
یک کابل نسوز مناسب، ویژگیهای زیر را دارد:
- عایق و روکش ترکیبی رزین وینیل و پلی فلوئورواتیلن (resistant vinyl polyfluoroethylene) باید در برابر دمای بین 70 تا 105 درجۀ سانتیگراد مقاومت کنند. برای عایق پلی اتیلن پیوند عرضی، مقاومت در برابر دما باید 90 درجۀ سانتیگراد باشد.
- مقاومت در برابر دما برای عایق و روکش فلوئوروپلاستیک باید 220 و 260 درجۀ سانتیگراد باشد.
- برای عایق فلوئوروپلاستیک و روکش پلی وینیل فلوراید ضد شعله، مقاومت در برابر دما باید بین 90 تا 125 درجۀ سانتیگراد باشد.
- برای عایق و روکش با شعلۀ کم دود و کم هالوژن، مقاومت در برابر دما باید 70 درجۀ سانتیگراد باشد. اگر از عایق و روکش کاملاً بدون هالوژن و کم دود استفاده میکنید، مقاومت در برابر دما باید بین 90 درجه تا 125 درجۀ سانتیگراد باشد.
فراموش نکنید که کابلهای نسوز در دماهای پایین هم باید مقاومت بالایی داشته باشند. این کابلها باید دمای نصب ایمن داشته باشند که نباید از صفر درجۀ سانتیگراد پایینتر بیاید.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید سیم و کابل برق
انواع مختلف کابل مقاوم در برابر آتش و حرارت یا Fire Resistant کدامند؟
دو نوع اصلی کابل نسوز وجود دارد: کابلهای MI و کابلهای MC. در اینجا نکاتی وجود دارد که قبل از خرید این کابلهای نسوز باید در نظر بگیرید.
کابل مقاوم در برابر آتش و حرارت با عایق معدنی (MI)
همانطور که قبلا ذکر شد، کابلهای نسوز MI از برخی از بهترین مواد برای مقاومت در برابر آتشسوزی برخوردار هستند. تولیدکنندگان، این کابلهای نسوز را اولین بار در سال 1896 تولید کردند. این یعنی کابلهای نسوز قابل اعتماد بوده و گزینۀ مناسبی برای سیمکشی نسوز هستند.
کابلهای نسوز MI دارای طراحی تکرسانا یا چندرسانا هستند و از مس خالص و اکسید منیزیم ساخته شدهاند. از آنجایی که مس نقطۀ ذوب بالایی دارد، بهترین انتخاب برای کابلهای نسوز است. کابلهای مقاوم در برابر حریق MI دارای تاییدیۀ تست UL 2196 هستند و شهرت زیادی هم دارند. اگر در نیروگاههایی با خطر انفجار و آتشسوزیهای بزرگ کار میکنید، باید برای عملکرد و امنیت بهتر از کابلهای مقاوم در برابر حریق MI استفاده کنید. کابلهای مقاوم در برابر حریق MI ضد انفجار بوده و مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارند.
کابلهای نسوز از نوع MI همچنین سرعت جریان بالا و ظرفیت حمل جریان بالایی را دارند، به این معنی که در صورت آتشسوزی، جریان برق شما به میزان قابل توجهی کاهش نمییابد و ساختار آن مانند قبل از حادثۀ آتشسوزی باقی میماند. در تخلیۀ اضطراری ناشی از آتش، به مسیرهای خروج واضح نیاز دارید تا همۀ افراد بتوانند اقدامات ایمنی لازم را بدون آسیب رساندن به سلامتی خود انجام دهند. کابلهای نسوز از نوع MI مقاومت بالایی در برابر تشعشع دارند و هیچ گاز مضری از سوختن آنها تولید نمیشود.
حتی اگر کابل شما دچار سوختگی شود، هیچ گاز سمی از کابلهای MI خارج نمیشود زیرا آنها فاقد ترکیب زیرو-هالوژن هستند. سایر مزایای کابل مقاوم در برابر حریق MI عبارتند: از استحکام مکانیکی بالا، وزن سبک، اندازۀ کوچک، دوام و قابلیت عدم تولید دود.
کابلهای نسوز MI همچنین دارای یک پوشش فلزی هستند که سیمها را از اثرات مخرب اکسیداسیون محافظت میکند. این ویژگی برای مکانهای مرطوب یا هنگام استفاده از مواد شیمیایی بسیار مهم است. کابلهای نسوز MI دچار خوردگی نمیشوند، که احتمال تعویض این کابلها را به حداقل میرساند. در نتیجه، در مناطقی مانند نیروگاههای هستهای که کار تعویض کابلهای نسوز بسیار خطرناک است، ایمنی بسیار افزایش مییابد.
اکثر کابلهای نسوز از نوع MI قیمت بالایی دارند که باعث میشود برای تامین کنندگان با بودجۀ محدود، گزینه مطلوبی نباشند. با این حال، کابلهای نسوز MI چند محدودیت نیز دارند. فرآیند نصب کابلهای نسوز از نوع MI در مقایسه با سایر کابلهای مقاوم در برابر آتش پیچیدهتر است. همینطور، ساختمانهای چوبی مکان مناسبی برای نصب کابلهای نسوز MI نیستند.
با این حال، مزایای کابلهای نسوز MI گاهی اوقات بر محدودیتهای آن میچربد. قبل از خرید کابلهای نسوز از نوع MI، به این فکر کنید که چه مزایایی را برای سیستم کنترل حریق شما، این نوع کابلها در پی خواهند داشت.
کابل مقاوم در برابر آتش و حرارت با روکش فلزی (MC)
کابلهای روکش فلزی (MC) ضد حریق یکی دیگر از انواع رایج کابلها هستند. انواع مختلفی از کابلهای MC وجود دارد، اما اکثر آنها با سه رشته سیم عایقبندیشده ساخته میشوند. سیمهای عایق شده توسط آلومینیوم محافظت میشوند. سه سایز رایج کابل MC وجود دارد – سایز 10، 12 و 14.
کابلهای ضد حریق روکش فلزی (MC) مزایای زیادی دارند. در مقایسه با کابلهای MI، این کابلها بسیار ایمنتر و کار با آنها آسانتر است. کابلهای MC در مقایسه با کابلهای MI ارزانتر هستند و هزینۀ نصب بالایی برای این نوع کابل وجود ندارد.
کابلهای ضد حریق روکش فلزی (MC) به دلیل انعطافپذیری، نصب آسانتری دارند. یکی دیگر از مزایای عالی کابلهای MC این است که آنها دارای درجۀ آتش سوزی 2 ساعته هستند، به این معنی که در صورت آتشسوزی زمان کافی برای اجرای اقدامات ایمنی را خواهید داشت.
فرق بین کابل کندسوز یا مهارکنندۀ شعله با کابل نسوز چیست؟
اگر به انواع کابلهای نسوز نگاهی بیندازید، ممکن است فکر کنید که تفاوت بین کابلهای مهارکنندۀ شعله با کابلهای نسوز چیست؟ با وجود آنکه نام بین آنها مشابه است، اما بین کابلهای مهارکنندۀ شعله و کابلهای نسوز تفاوتهای عمدهای وجود دارد و نباید به جای هم استفاده شوند.
برای درک تفاوت بین کابلهای مهارکنندۀ شعله و نسوز، باید به ویژگیهای این محصولات توجه کنید. از آنجایی که کابلهای نسوز قبلاً مورد بحث قرار گرفتهاند، در ادامه، عناصر مهم کابلهای مهارکنندۀ شعله آورده شده و به ویژگیهای کابلهای مهارکنندۀ شعله اشاره میشود.
کابلهای بازدارنده شعله
کابل مهارکنندۀ شعله کابلی است که شعله یا سوختگی باقیمانده را در مدت زمان محدودی پس از آتش گرفتن، به طور خود به خود خاموش میکند. در صورت آتش گرفتن کابل کندسوز، شعله تنها در محدودۀ باریکی گسترش مییابد.
از نظر تفاوتهای ساختاری بین کابلهای مهارکنندۀ شعله و کابلهای مقاوم در برابر حریق، تفاوت عمدهای وجود ندارد، زیرا ظاهری مشابه کابلهای معمولی دارند.
تنها تفاوت کلیدی این است که تمام یا برخی از بخشهای کابلهای مهارکنندۀ شعله با استفاده از مواد بازدارندۀ شعله ساخته شدهاند. برخی از اجزایی که در مواد بازدارندۀ شعله به کار رفتهاند، عبارتند از لایههای عایق، غلاف بیرونی و مواد کمکی.
تفاوت اصلی کابلهای مهارکننده شعله و مقاوم در برابر حریق عملکرد آنها در زمان آتشسوزی است.
کابلهای مقاوم در برابر حریق، تا بیش از 60 دقیقه در آتشسوزی، برقرسانی را حفظ میکنند؛ اما این ویژگی در کابلهای مهارکنندۀ شعله وجود ندارد.
با اینکه کابلهای مهارکنندۀ شعله در زمان آتشسوزی برقرسانی نمیکنند، در این شرایط آسیب نمیبینند. برای حفاظت از سیمکشی، انتخاب کابلهای مهارکنندۀ شعله مناسب است، اما برای داشتن برق در زمان آتشسوزی، باید از کابلهای مقاوم در برابر حریق استفاده کرد.
کابلهای مقاوم در برابر حریق به دلیل تامین برق اضطراری، بهترین گزینه برای ساختمانهای صنعتی و شهرهای مدرن هستند. این کابلها با تامین برق برای سیستمهای هشدار، کنترل و راهنمایی، انتخابی ایدهآل محسوب میشوند.
کابلهای مقاوم در برابر حریق همچنین در مدارهای برقرسانی عملکرد خوبی دارند. هرچند کابلهای مهارکنندۀ شعله در آتشسوزی، برق را تامین نمیکنند، اما از سرایت شعله به تجهیزات دیگر جلوگیری میکنند. این ویژگی به پیشگیری از خسارات بزرگتر کمک میکند.
اگر قصد نصب کابل در کارخانههای شیمیایی را دارید، کابلهای مهارکنندۀ شعله بسیار مفید خواهند بود. این کابلها دارای ترکیبات هالوژن کم و مواد دودزا با اشتعالپذیری پایین هستند و به همین دلیل برای کارخانههای شیمیایی انتخاب بهتری به شمار میروند.
این ترکیبات اهمیت زیادی دارند، زیرا در صورت آتشسوزی، گازهای مضر تولید نمیکنند. با توجه به وجود دود ناشی از آتش، بهتر است از استفاده کردن از کابلهایی که باعث افزایش دود میشوند، اجتناب شود.
بیشتر بخوانید: راهنمای تخصصی سیم و کابل برق، اصول اولیه، مفاهیم و بررسی انواع سیم و کابل برق
بهترین کابلهای برق نسوز کدامها هستند؟
با توجه به تنوع بالای کابلهای مقاوم در برابر حریق، انتخاب بهترین آنها دشوار است. با این حال، در حال حاضر سه نوع از بهترین کابلهای مقاوم در برابر حریق در بازار موجود است که عبارتند از:
1- کابلهای ضد حریق SWA:
این کابلها از بهترین کابلهای مقاوم در برابر حریق در بازار هستند. کابلهای SWA از مدار اصلی برق شما محافظت میکنند و در برابر هر گونه آتشسوزی دوام میآورند. این کابلها به طور خاص برای ایمنی در برابر حریق طراحی شدهاند.
از کابلهای SWA در مکانهای مختلفی مانند مدارس، بیمارستانها، سینماها، فروشگاههای بزرگ، هتلها و غیره استفاده میشود. این کابلها مطابق با استانداردهای BS7846 انگلیس ساخته شدهاند.
کابلهای SWA با استفاده از نوار میکا، هادیهای با روکش پلیمری و روکش LSZH ساخته شدهاند. این کابلها دارای روکش زرهای فولادی و غلاف LSZH هستند.
2- کابل آشکارساز یا Detector:
کابل آشکارساز یکی دیگر از کابلهای عالی مقاوم در برابر حریق است که بهترین کاربرد را در ساختمانهای مسکونی دارد. این کابل به خوبی با آشکارسازهای دود، گرما و مونوکسید کربنِ خانگی کار میکند.
از آنجایی که این کابل دارای هستههای به رنگ قهوهای، آبی، سبز/زرد و سفید است، مطابق با مقررات ETCI میباشد. این کابل دارای یک روکش صورتی است که باعث تمایز آن از سایر رنگها میشود.
3- کابل برق 3 رشته + ارت قرمز رنگ، مقاوم در برابر حریق:
این کابل پیشرفته و مقاوم، یک قرقرۀ کابل محکم 100 متری است که در هنگام آتشسوزی منبع تغذیۀ عالی را فراهم میکند. این کابل مقاوم در برابر حریق، دارای طراحی انعطافپذیری است که نصب آن را بسیار آسان میکند.
مجموعه سیم و کابل پرتو الکتریک، نماینده رسمی شرکت پرتو الکتریک و خراسان الکتریک است. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد انواع کابل برق، خرید کابل برق یا دریافت قیمت کابل برق میتوانید از طریق شماره تلفنهای درج شده در وبسایت، با ما تماس بگیرید یا به صورت حضوری به فروشگاه ما مراجعه کنید.
منبع: meteorelectrical
بدون دیدگاه